قرابت معنایی 3( زبان فارسی پیش دانشگاهی)


41- سفارش و پیام کدام بیت ، با دیگر بیت ها ، متفاوت است ؟
1) حذر کن ز نادان ده مرده گوی            چو دانا یکی گوی و پرورده گوی
2) صد انداختی تیر و هر صد خطاست     اگر هوشمندی یک انداز و راست
3) مکن پیش دیوار غیبت بسی              بود کز پسش گوش دارد کسی
4) کم آواز ، هرگز نبینی خجل              جوی مشک بهتر که یک توده گل
42- کدام گزینه از نظر مفهوم و مضمون ، با سه گزینه ی دیگر متفاوت است ؟
1) به یاد خم ابروی گل رخان              بکش جام در بزم می خوارها
2) مهین مهرورزان که آزاده اند           بریزند از دام جان تارها
3) گره را ز راز جهان باز کن            که آسان کند باده دشوارها
4) پیاپی بکش جام و سرگرم باش         بهل گر بگیرند بیکارها
43- مفهوم کدام بیت ، با دیگر ابیات متفاوت است ؟
1) خامش منشین سخن همی گوی       افسرده مباش خوش همی خند
2) زبان در کش ای مرد بسیار دان     که فردا قلم نیست بر بی زبان
3) پنهان مکن آتش درون را             زین سوخته جان شنو یکی پند
4) برآور هر چه اندر سینه داری       سرودی ، ناله ای ، آهی ، فغانی
44- مصراع دوم بیت «حذر کن ز نادان ده مرده گوی / چو دانا یکی یکی گوی و پرورده گوی» با کدام بیت ، ارتباط معنایی دارد ؟
1) سخن ماند اندر جهان یادگار               سخن بهتر از کوهر شاهوار
2) ز بهتر سخن نیست پاینده تر              وز او خوش تر و دل فزاینده تر
3) در سخن دُر ببایدت سفتن                 ورنه گنگی به از سخن گفتن
4) گرت نیکی از روی کردار نیست       نکو گوی باری که دشوار نیست
45- مفهوم بیت «اگر در دیده ی مجنون نشینی / به غیر از خوبی لیلی نبینی» در کدام گزینه ، وجود دارد ؟
1) او را خود التفات نبودی به صید من          من خویشتن اسیر کمند نظر شدم
2) برقی از منزل لیلی بدرخشید سحر           وه که با خرمن مجنون دل افگار چه کرد
3) از د گر خوبان تو افزون نیستی              گفت خامش چون تو مجنون نیستی
4) بگفتا دوستیش از طبع بگذار                  بگفت از دوستان ناید چنین کار
46- مفهوم عبارت «چه چیز را دشوار پنهان می توان داشت ؟ آتش را که در روز دودش از راز نهان خبر می دهد و در شب ، شعله اش پرده دری می کند» با مفهوم کدام بیت ، متناسب است ؟
1) آتش عشق است کندر نی فتاد                       جوشش عشق است کندر می فتاد
2) دُهُل زیر گلیم از خلق پنهان                        نشاید کرد و آتش زیر سرپوش
3) ز خورشید پنهان شود موش کور                  که جهل است با آهنین پنجه زور
4) سرکش مشو که چون شمع از غیرتت بسوزد    دلبر که در کف او موم است سنگ خارا
47- کدام گزینه با بیت زیر ، ارتباط معنایی دارد ؟
«لاله و گل زخمی خمیازه اند        عیش این گلشن خماری بیش نیست»
1) خانه ی دل ما را از کرم عمارت کن      پیش از این که این خانه رو نهد به ویرانی
2) آن پریشانی شب های دراز و غم دل      همه در سایه ی گیسوی نگار آخر شد
3) آن که گوید که بر آب نهاده ست جهان    مشنو ای خواجه که تا در نگری بر باد ست
4) به شادی و آسایش و خواب و خور        ندارند کاری دل افگارها
48- بیت «اندر دل بی وفا غم و ماتم باد / آن را که وفا نیست ز عالم کم باد» با مفهوم کدام گزینه ، متناسب است ؟
1) به جان دوست که غم پرده بر شما ندرد               گر اعتماد به الطاف کارساز کنید
2) غم است حاصلم از عشق و من بدین شادم             که گر چه هست غمم ، نیست از غمم غم هیچ
3) غم تو خجسته بادا که غمی است جاودانی             ندهم چنین غمی را به هزار شادمانی
4) هر آن کس که در این حلقه ، نیست زنده به عشق    بر او نمرده به فتوای من ، نماز کنید
49- مفهوم کلی کدام گزینه ، با بیت زیر متفاوت است ؟
«بگفت آن جا به صنعت در چه کوشند    بگفت انده خزند و جان فروشند»
1) کشیدند در کوی دل دادگان                        میان دل و کام دیوارها
2) طرّه ی پریشانی دیدم و به دل گفتم               این همه پریشانی بر سر پریشانی
3) لعل را گر مُهر نبود باک نیست                  عشق را دریای غمناک نیست
4) حاصلی نیست به جز غم ز جهان خواجو را    شادی جان کسی کاو ز جهان آزاد است
50- عبارت «عادت کرده بود که همه چیز را گذران و همه ی احوال عالم را در معرض تبدّل ، تلقّی کند و می گفت : در هر رنگی که بنگری و هر مزه ای که بچشی ، دانی که به آن نمانی و جای دیگر روی» به مفهوم کدام بیت ، نزدیک تر است ؟
1) یک کس به زیر گنبد نیلوفری که دید           کز خون دیده عارض او لاله زار است
2) بازیچه ای است طفل فریب ، این متاع دهر   بی عقل مردمان که بدو مبتلا شوند
3) جمیله ای است عروس جهان ولی هش دار    که این مخدّره (= مستوره) در عقد کس نماند
4) بیخی نشان که دولت باقیت بر دهد        که این باغ عمر ، گاه خزان است و گه بهار
51- مفهوم کدام بیت ، با عبارت «مولانا عزلت را از صحبت کسانی که در قید تعلقات باقی مانده بودند ، بهتر می دید.» متناسب است ؟
1) ستاره تا بود بر ستاره فرمان ده              زمانه تا که بود در زمان سلطان باش
2) ره سروش همی بایدت به سان پری          ز دیو مردم ، اندر زمانه پنهان باش
3) به معنی ار نتوانی به ریگ یاران شو        برو به عالم صورت شبیه انسان شو
4) بخر به جان گرانمایه وصل جانان را        و گر نه تا به ابد مستعد هجران باش
52- مفهوم مقابل بیت «افسرده مباش اگر نه سنگی / رهوارتر آی اگر نه لنگی» کدام است ؟
1) تو قلب فسرده زمینی                 از درد ورم نموده یک چند
2)خامش منشین سن همی گوی         افسرده مباش خوش همی خند
3) شو منفجر ای دل زمانه             وان آتش خود نهفته مپسند
4) ای مشت زمین بر آسمان شو       بر وی بنواز ضربتی چند
53- مفهوم عبارت «مولانا تواضع و خاک نهادی را از خلق رسول خدا می دانست و در همه ی احوال ، سبق سلام را می ستود و به هر کس می رسید ، به هر آحادی و طفلی و بیوه ای که در راهش پیش می آمد ، کرنش و تواضع می کرد» در کدام بیت ، آمده است ؟
1) شکر نعمت نعمتت افزون کند                        کفر نعمت از کفت بیرون کند
2) خود نمایی شیوه ی دیوار نیست چون دیوار باغ    گل به دامن دارم اما خار بر سر می زنم
3) آن همه ناز و تنعم که خزان می فرمود           عاقبت در قدم باد بهار آخر شد
4) صبح امید که بد معتکف پرده ی غیب            گو برون آی که کار شب تار آخر شد
54- عبارت : «الهی ، اگر تو مرا خواستی ، من آن خواستم که تو خواستی» با کدام بیت ، ارتباط معنایی دارد ؟
1) خوش است نام تو بردن ولی دریغ بود    در این سخن که بخواهند برد دست به دست
2) مطیع امر توام ، گر دلم بخواهی سوخت  اسیر حکم توام ، گر تنم بخواهی خست
3) اگر تو سرو خرامان ز پای ننشینی        چه فتنه ها که بخیزد میان اهل نشست
4) مجال خواب نمی باشدم ز دست خیال     در سرای نشاید به آشنایان بست
55- بیت «کم آواز هرگز نبینی خجل / جوی مشک بهتر که یک توده گل» با مفهوم کدام بیت ، متناسب نیست ؟
1) سخن گر چه باشد چو آب زلال        ز تکرار خیزد غبار ملال
2) به گوینده گیتی برازنده است           که گیتی به گویندگان زنده است
3) بگویم گرت هوش اندر سر است      سخن هر چه کوته بود بهتر است
4) همه وقت گفتن از روی کار           گزیده است خاصه در این روزگار
56- منظومه ی «من نمی دانم / که چرا می گویند اسب حیوان نجیبی است ، کبوتر زیباست / و چرا در قفس هیچ کس کرکس نیست / گل شبدر چه کم از لاله ی قرمز دارد ؟» با کدام بیت قرابت مفهومی دارد ؟
1) راحت بندگان حق جستن          عین تقوا و زهد و دینداری است
2) سود دنیا و دین اگر خواهی       مایه ی هر دوشان نکو کاری است
3) اختلافی که هست در نام است    ورنه سی روز بی گمان ماهی است
4) گر در خلد را کلیدی هست        بیش بخشیدن و م آزاری است
57- عبارت «حتی به کسانی که با او ستیهندگی می کردند ، همواره طریق سِلم و دوستی می سپرد» با کدام بیت ، ارتباط معنایی ندارد ؟
1) هر که بخراشدت جگر به جفا       همچو کان کریم ، زر بخشش
2) مکافات بدی کردن حلال است      چو بی جرم از کسی بد دیده باشی
3) گر کسی با تو بد کند زنهار          جز به نیکی جزای آن نکنی
4) با تو گویم که چیست غایت حلم     هر که زهرت دهد ، شکر بخشش
58- مفهوم بخش آخر این عبارت «مگر نه راهنمای ما هر شامگاهان با صدای دلکش ، بیتی چند از غزل های شورانگیز تو می خواند تا اختران آسمان را بیدار کند و رهزنان کوه و دشت را بترساند.» یادآور کدام بیت است ؟
1) غزل گفتی و دُر سفتی بیا و خوش بخوان حافظ   که بر نظم تو افشاند فلک عقد ثریا را
2) ز رقیب دیو سیرت به خدای خود پناهم          مگر آن شهاب ثاقب مددی دهد خدا را
3) اشتر به شعر عرب در حالت است و طرب    گر ذوق نیست تو را کژ طبع جانوری
4) زاهد ار رندی حافظ نکند فهم ، چه شد         دیو بگریزد از آن قوم که قرآن خواند
59- عبارت «مولانا شیخ بدرالدین تبریزی ، معمار و حکیم قونیه را که یک چند ، بعضی یاران وی را به خیال موهوم کیمیاگری مفتون و مشغول کرده بود ملامت کرد که ایشان را به عشق زر ، مبتلا می کند و بدین گونه به سوی فتنه و دوزخ می کشاند» با کدام گزینه ، متناسب است ؟
1)بُوَد بر زر مدار کار عالم              به زر آسان شود دشوار عالم
2) نباشد غم آن جا که باشد درم         درم دار ، بی غم زید لا جرم
3) در دم آخر چنین می گفت شمع      کافسر (= تاج) زر غیر دردسر نبود
4) زر عزیز آفریده است خدا           هر که خوارش بکرد ، خوار بشد
60- بیت «گفت نزدیک است والی را سرای آن جا شویم / گفت والی از کجا در خانه خمار نیست» با کدام گزینه ، تناسب معنایی دارد ؟
1) در وجه معاش تو براتی که نوشتند             تغییر نیابد که ز دیوان الست است
2) بیشی مطلب زان که درست است یقینم        کان خانه که این عشق نگارید ، شکسته است
3) با محتسبم عیب مگویید که او نیز              پیوسته چو ما در طلب عیش مدام است
4) آن کس که جوینی و گلیمیش به دست است   گر زین دو فزون می طلبد ، آزپرست است